つれづれなる備忘録

日々の発見をあるがままに綴る

Texによる数式表現32~Z変換

 今回はデジタル回路などで使われるZ変換TeXによる数式表現について紹介する。

1. Z変換

列xnZ変換の定義は、nは整数、zは複素数として、

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ x_{n} \\] = X(z) = \sum\_{n= - \infty}^{\infty}  x\_{n} z^{-n} ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ x_{n} ] = X(z) = \sum_{n= - \infty}^{\infty}  x_{n} z^{-n}

フーリエ変換ラプラス変換積分変換のため積分記号\intを用いていたが、Z変換は離散データの変換なのでSum記号\sumを用いる。 Z変換をあらわす記号はフーリエ変換ラプラス変換と同様に\mathcal{Z}とする。はてな記法TeXを用いる場合は[を表記する場合、はてな記法との干渉を避けるため\\[とする必要があり多用するとどうしても冗長になってしまう。

なおZ変換にはn≥0のみ扱う片側Z変換がある。

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ x\_{n} \\] = X(z) = \sum\_{n= 0}^{\infty}  x\_{n} z^{-n} ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ x_{n} ] = X(z) = \sum_{n= 0}^{\infty}  x_{n} z^{-n}

2. Z変換の性質

線形性・スケール性

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ ax\_{n}+by\_{n} \\] =a\mathcal{Z} \\[ x\_{n} \\] +b\mathcal{Z} \\[ y\_{n} \\] ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ ax_{n}+by_{n} ] =a\mathcal{Z} [ x_{n} ] +b\mathcal{Z} [ y_{n} ]

シフト性

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ x\_{n-k} \\] = z^{-k}\mathcal{Z} \\[ x\_{n} \\] ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ x_{n-k} ] = z^{-k}\mathcal{Z} [ x_{n} ]

微分(z領域)

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ nx\_{n} \\] = -z \frac{d}{dz} \mathcal{Z} \\[ x\_{n} \\] ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ nx_{n} ] = -z \frac{d}{dz} \mathcal{Z} [ x_{n} ]

畳み込み

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ x\_{n}*y\_{n} \\] = \mathcal{Z} \\[ x\_{n} \\] \mathcal{Z}\\[ y\_{n} \\] ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ x_{n}*y_{n} ] = \mathcal{Z} [ x_{n} ] \mathcal{Z}[ y_{n} ]

3. Z変換

列xnが任意ではなく、離散数値を引数とする関数によって与えられる場合の変換例:

デルタ関数

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ \delta (n) \\] =1 ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ \delta (n) ] =1

ステップ関数

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ u (n) \\] =\frac{1}{1+z^{-1}]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ u (n) ] =\frac{1}{1+z^{-1}}

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ a^{n}u (n) \\] =\frac{1}{1+az^{-1}} ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ a^{n}u (n) ] =\frac{1}{1+az^{-1}}

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ na^{n}u (n) \\] =\frac{az^{-1}}{(1+az^{-1})^{2}} ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ na^{n}u (n) ] =\frac{az^{-1}}{(1+az^{-1})^{2}}

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ a^{n}u (-n-1) \\] =\frac{-1}{1+az^{-1}} ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ a^{n}u (-n-1) ] =\frac{-1}{1+az^{-1}}

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ na^{n}u (-n-1) \\] =\frac{az^{-1}}{(1+az^{-1})^{2}} ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ na^{n}u (-n-1) ] =\frac{az^{-1}}{(1+az^{-1})^{2}}

余弦関数

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ \cos (\omega\_{0}n )u (n) \\] =\frac{1-z^{-1}\cos ( \omega\_{0} )}{1-2z^{-1}\cos ( \omega\_{0} )+z^{-2}} ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ \cos (\omega_{0}n )u (n) ] =\frac{1-z^{-1}\cos ( \omega_{0} )}{1-2z^{-1}\cos ( \omega_{0} )+z^{-2}}

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ a^{n} \cos (\omega\_{0}n )u (n) \\] =\frac{1-az^{-1}\cos ( \omega\_{0} )}{1-2az^{-1}\cos ( \omega\_{0} )+a^{2}z^{-2}} ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ a^{n} \cos (\omega_{0}n )u (n) ] =\frac{1-az^{-1}\cos ( \omega_{0} )}{1-2az^{-1}\cos ( \omega_{0} )+a^{2}z^{-2}}

正弦関数

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ \sin (\omega\_{0} n)u (n) \\] =\frac{z^{-1}\sin ( \omega\_{0} )}{1-2z^{-1}\cos ( \omega\_{0} )+z^{-2}} ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ \sin (\omega_{0} n)u (n) ] =\frac{z^{-1}\sin ( \omega_{0} )}{1-2z^{-1}\cos ( \omega_{0} )+z^{-2}}

[tex: \displaystyle \mathcal{Z} \\[ a^{n} \sin (\omega\_{0} n)u (n) \\] =\frac{az^{-1}\sin ( \omega\_{0} )}{1-2az^{-1}\cos ( \omega\_{0} )+a^{2}z^{-2}} ]

 \displaystyle \mathcal{Z} [ a^{n} \sin (\omega_{0} n)u (n) ] =\frac{az^{-1}\sin ( \omega_{0} )}{1-2az^{-1}\cos ( \omega_{0} )+a^{2}z^{-2}}